ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΔΕΛΕ - ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
Εκδήλωση τιμής για τους 18 εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς στη Σαρακίνα
 |
04/06/2014
Παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτης μας κ.κ. Ευγενίου, του βουλευτή κ. Ιωάννη Κεφαλογιάννη, του δημάρχου μας κ.Γιώργη Μαρινάκη και εκπροσώπων της Στρατιωτικής Διοίκησης και των Σωμάτων Ασφαλείας του Ρεθύμνου, τιμήσαμε και φέτος τους νεκρούς μας, που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς εισβολείς την 2-6-1941. Στις εκδηλώσεις που οργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άδελε - Αγ. Παρασκευής, το πρωί τελέστηκε θεία λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας, και στη συνέχεια ψάλθηκε τρισάγιο στην θέση Σαρακίνα του Άδελε, το μέρος που έγινε η εκτέλεση και βρίσκεται το κενοτάφιο με τα οστά των νεκρών μας.
Μετά την κατάθεση στεφάνων, στο χρονικό της ημέρας αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Στέλιος Μουντριανάκης και στη συνέχεια ο δήμαρχος κ. Γιώργης Μαρινάκης αναφέρθηκε στην αξία της θυσίας των 18 συγχωριανών μας, σε σχέση με τις δύσκολες στιγμές που διανύει ξανά η πατρίδα μας.
Επίσης στα πλαίσια των εκδηλώσεων τιμής και ευγνωμοσύνης για τη θυσία των 18 συγχωριανών μας στην Σαρακίνα, ο σύλλογος οργανώνει κάθε χρόνο αγώνες δρόμου για μεγάλους και παιδιά, που τον ονομάζει «Σαρακίνειος δρόμος θυσίας». Φέτος υπήρξε μεγάλη συμμετοχή από παιδιά - μαθητές των δημοτικών σχολείων της περιοχής στον δρόμο ενός χιλιομέτρου από την Πηγή μέχρι το Άδελε.
Το βράδυ, στο κτίριο του Πολιτιστικού Συλλόγου, έγινε προβολή του ντοκιμαντέρ του Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Μπαντινάκη με τίτλο «Σφαγή γυναικών από τους ναζί», το οποίο αναφέρεται στη σφαγή των γυναικών στην Καλή Συκιά Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου. Τα γεγονότα του Άδελε συνέδεσε με το θέμα του ντοκιμαντέρ, ο συγχωριανός μας συγγραφέας κ.Παρασκευάς Συριανόγλου, η ομιλία του οποίου συγκίνησε με τον λυρισμό της, τον σεβασμό και την ευλάβεια για τους εκτελεσθέντες. Μίλησαν επίσης ο Αριστομένης Συγγελάκης, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδικήσεων Γερμανικών Αποζημιώσεων, καθώς και ο εκ των δημιουργών του ντοκιμαντέρ, δημοσιογράφος Γιάννης Κανελλάκης.
«Μέρος της ένδοξης ιστορίας της νεότερης Ελλάδος, είναι η θυσία των 18 συγχωριανών μας»
Στην ομιλία του, αναφερόμενος στο χρονικό της ημέρας, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Άδελε - Αγ. Παρασκευής, Στέλιος Μουντριανάκης, είπε:
«Σήμερα, όπως κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, σ' αυτόν τον ιερό τόπο θυσίας, τιμούμε την μνήμη των 18 συγχωριανών μας που έπεσαν από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος, σε αντίποινα για την αντίστασή τους ενάντια στη γερμανική εισβολή.
Τιμούμε, στο πρόσωπο των 18 συγχωριανών μας, μια ολόκληρη γενιά που μόχθησε, πάλεψε, αγωνίστηκε θυσιάστηκε, για να μπορούν οι επόμενες γενιές να ζήσουν και να απολαμβάνουν το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.
Στον ιερό αυτό τόπο, που θαρρείς κρατά ακόμα αναλλοίωτη την ευδαιμονία της άνοιξης και το αντάμωμα του καλοκαιριού, πριν 73 χρόνια, 18 συγχωριανοί μας, αισθάνθηκαν για τελευταία φορά τη μοσχοβολιά του.
Πραγματικοί απόγονοι των αρχαίων μας προγόνων, αλλά και της αυτοθυσίας των νεότερων αγωνιστών, ζωντάνεψαν ξανά σελίδες ηρωικές και ένδοξες της ιστορίας μας.
Πολέμησαν τις σιδερόφρακτες ορδές με πάθος και ηρωισμό, όπως μόνο οι Έλληνες απ' άκρου σ' άκρο της Ελλάδας πολεμούν.
Ήξεραν, πως όλη η Ευρώπη είχε κατακτηθεί, όλη η Ελλάδα, εκτός της Κρήτης είχε κατακτηθεί, ήταν μόνο θέμα χρόνου να υποκύψει και η Κρήτη.
Τί ώθησε αυτούς του ανθρώπους να πάρουν τα όπλα, όσα τους είχαν απομείνει, και να πολεμήσουν με πάθος, με ηρωισμό, με αυταπάρνηση, όταν όλα τα γεγονότα προδίκαζαν το τέλος που ερχόταν;
Ποιές Θερμοπύλες ξύπνησαν μέσα τους, ποιό Μεσολόγγι, ποιό Αρκάδι, που τους έκανε να σφίξουν τα χείλη τους, να στερέψει το χαμόγελό τους και να ξεχυθούν στα χωράφια και στους κάμπους για να ξεκάνουν τον εισβολέα;
Ήξεραν το φυσικό αποτέλεσμα του αγώνα τους. Ήξεραν πως δεν θα υπάρχει αύριο γι' αυτούς, είχαν τον θάνατο μπροστά τους.
Όμως παρ' όλα αυτά Πολέμησαν. Δεν δείλιασαν ούτε στιγμή. Λες και μέσα τους, κάποιο συστατικό παράξενο και πέρα από τη ανθρώπινη δομή και φύση, τους ωθούσε να πολεμήσουν για το ακατόρθωτο. Ποτισμένοι και μπολιασμένοι από τους ηρωικούς προγόνους τους, ήξεραν πως ο σίγουρος θάνατός τους δεν θα ήταν μάταιος. Τα λαμπρά παραδείγματα των προγόνων τους, ήταν ζωντανά μπροστά τους, μεγάλωσαν με αυτά, σαν παραμύθια μεγάλωναν με αυτά τα παιδιά τους.
Έτσι και έγινε. Η θυσία τους έγινε το λίπασμα στο δέντρο της ελευθερίας, τους καρπούς του οποίου πολύ σύντομα άρχισαν να απολαμβάνουν οι επόμενες γενιές.
Οι ίδιοι δεν πέθαναν. Πεθαίνει κανείς όταν το πέρασμά του από την σύντομη και εφήμερη ζωή, περνάει στη λήθη και στη λησμονιά.
Το ότι 73 χρόνια μετά, αλλά και κάθε χρόνο που θα έρχεται, αυτούς τους ανθρώπους τους ονομάζουμε και τους μνημονεύουμε, τους κάνει Αθάνατους, και το σύντομο πέρασμά τους από τη ζωή, θα διδάσκει εσαεί τους μεταγενέστερους, αξίες και ιδανικά.
Θα σας διαβάσω μερικά αποσπάσματα από γραφές και μαρτυρίες εκείνης της εποχής που αναφέρονται στην αντίσταση των Κρητικών και το μέγεθος της τόλμης, της παλληκαριάς και της αυτοθυσίας τους.
Ένα απόσπασμα από το χρονικό ενός αγωνιστή της Μεραρχίας, του κου Κ. Φραγκούλη: «Κείνες τις μέρες βρισκόμουν μαζί με κάτι λείψανα της Μεραρχίας Κρητών στη Θήβα, γιατί το Γερμανικό Στρατηγείο δεν μας άφησε ούτε στην Αθήνα να φτάσωμε. Μας γύρισε πίσω από τα Μέγαρα. (...) Οι Θηβαίοι πολίτες όσο έβλεπαν ότι η Κρήτη δεν έπεφτε εύκολα. (.......) Κοίταζαν εμάς τους Κρητικούς κι έβγαζαν τα καπέλα τους. Άπλωναν τα χέρια και μας άγγιζαν με περιέργεια, με σεβασμό να δουν αν είμαστε άνθρωποι σαν κι αυτούς. (.......)
Κι εμείς, νοιώθουμε σα να σφετεριζόμαστε τη δόξα για τα κατορθώματα των δικών μας κάτω, γιατί δεν μας άφησαν αλλά μας κράτησαν αλλάργο από τη δόξα και τις δάφνες που ξαναβλάστησαν από τις παλιές ρίζες της πολύχυμης Κρητικής γης για να την σκεπάσουν άλλη μία φορά».
Ένα απόσπασμα από την εφημερίδα «Χρόνος» του Τόκιο, φύλλο Ιανουαρίου 1942.
«Χωρίς ενισχύσεις, χωρίς εφόδια, χωρίς τροφή αξύριστοι, άυπνοι, άπλυτοι, χωρίς ανάπαυση, με χαμένους τους αρχηγούς τους μέσα στην τρομαχτική σύγχυση της μάχης που εμαίνετο αδιάκοπα [...] με πλήρη επίγνωση του αδύνατου της διαφυγής, [...] εξακολουθούν να μάχονται σαν να είναι υπεράνθρωποι. [...] Λιπόσαρκοι, σκυθρωποί, χωρίς το παραμικρό προστατευτικό προκάλυμμα για μία στοιχειώδη τέλος πάντων άμυνα, πολέμησαν στήθος με στήθος με έναν υπεράνθρωπο ηρωισμό οι πολεμιστές της Κρήτης. [...] Πρέπει γι' αυτό να καταστούν αντικείμενο της ευλαβούς λατρείας εκ μέρους όλων ημών που παρακολουθήσαμε την ένδοξη μάχη τους. [...]
Γι' αυτούς τους νεκρούς, ας δούμε τι είχε πει ο Γερμανός Διοικητής του Φρουρίου Κρήτης, Αντρέ, σε συνομιλία του με τον Σουηδό αντιπρόσωπο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού: «Οι Κρητικοί όταν βρίσκονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, έχουν πάνω τους κάτι το μυθώδες. Φαντάζουν σαν τους μυθικούς ήρωες. Είναι τόσο περήφανοι την τραγική εκείνη ώρα του θανάτου, που όποιος τους δει, είναι αδύνατο να μη τους θαυμάσει. Σε κανένα άλλο λαό δεν είδα τέτοια περιφρόνηση προς το θάνατο και τόση αγάπη προς την Ελευθερία...».
Χαρακτηριστικά είναι αυτά που γράφει ένας Γερμανός αξιωματικός σε επίσημη έκθεσή του: «Οι ίδιοι εμείς είχαμε πέσει για παρόμοιες πολεμικές επιχειρήσεις και στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η αιφνιδιαστική και τρομακτική επίθεσή μας σκόρπιζε τον πανικό στον άμαχο πληθυσμό και απομάκρυνε τους στρατιωτικούς, που έτρεχαν να παραδοθούν. Ενώ στην Κρήτη κανένας δεν φοβόταν. Κανένας δεν έφευγε. Κανένας δεν παραδινόταν. Οι σφαίρες σφύριζαν στα αυτιά μας μόλις ξεμπουκάραμε από την καταπακτή του αεροπλάνου και μέχρι να πέσουμε στη γη. Όσοι πατούσαμε το χώμα ζωντανοί, βλέπαμε ένα μαινόμενο πλήθος να μας επιτίθεται, χωρίς να φοβάται τα ανεπανάληπτά μας όπλα και τις χειροβομβίδες μας. Στην Κρήτη μόνο οι πέτρες δεν σηκώνονταν μονάχες τους να μας χτυπούν. Τα πάντα μας πολεμούσαν και εμείς πολεμούσαμε ως την ύστατη στιγμή».
Όταν ξεκίνησε η Μάχη, η 5η Μεραρχία Κρητών δεν είχε γυρίσει στο νησί μετά την κατάρρευση του μετώπου στην Ηπειρωτική Ελλάδα, αποστερώντας έτσι το νησί από ένα σημαντικό κεφάλαιο, την αξία του οποίου έχει παραδεχθεί σε συνέντευξή του και ο αρχιστράτηγος των ιταλικών δυνάμεων στο αλβανικό μέτωπο Τζελόζο.
Έτσι, την άμυνα της νήσου ανέλαβαν, κυρίως οι έφηβοι και οι παρήλικες, βοηθούμενοι και από τις γυναίκες, οπλισμένοι με ό,τι πρόχειρο ευρέθη στα χέρια τους: παλαιά όπλα, σισσανέδες, γκράδες που το βεληνεκές τους ξεπερνούσε τα 100 μέτρα, μαυρομάνικα κρητικά μαχαίρια, αξίνες και ράβδους ακόμα, αν και το καλύτερο όπλο τους ήταν το υψηλό ηθικό τους, τόσο, ώστε μονάχα με εκφράσεις οίχτου και σαρκασμού σχολίαζαν τις σχετικές πληροφορίες για την επικείμενη επίθεση!
Αυτοί οι πρόχειρα οπλισμένοι νησιώτες ήρθαν αντιμέτωποι με 22.750 Γερμανούς στρατιώτες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ήταν αλεξιπτωτιστές, δηλ. ό,τι καλύτερο διέθετε ο στρατός του Γ' Ράιχ, ήταν τέλεια εξοπλισμένοι για την εποχή τους: κάθε αλεξιπτωτιστής έφερε μαζί του μυδράλιο, πιστόλι, χειροβομβίδες, σουγιά πτυσσόμενο που με ένα κουμπί γινόταν δίκοπο μαχαίρι, φωτογραφική μηχανή και άφθονα φυσίγγια.
Και όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός, Ε. Τσουδερός, διαπίστωσε ότι ήταν πλέον αργά για κάθε πολεμική προετοιμασία και γνώριζε ότι ο αγώνας ήταν ήδη άπελπις (6), ανέτρεξε στην κρητική παλικαριά ζητώντας της να σώσει ό,τι μπορούσε από την τιμή της Ελλάδος.
Στις 26 Απριλίου 1941, σε ομιλία του στην Εμπορική Λέσχη του Ηρακλείου, είπε μεταξύ άλλων:
«...Επικαλούμαι, εν ονόματι του Έθνους και του Βασιλέως, τον πατριωτισμόν, την σύνεσιν και την παλικαριά σας, δια να σώσωμεν την τιμή της πατρίδος και δια να βοηθήσωμεν ώστε, ούτε ημείς να γίνωμεν δούλοι, ούτε οι άλλοι αδελφοί μας να μένουν δούλοι. Ακούω τον όρκον σας, που δίνετε από μέσα σας, [.....] ότι δεν θα υποχωρήσετε προ οιουδήποτε κινδύνου. Αι υλικαί καταστροφαί θα ανορθωθούν. Μόνον εάν η τιμή εχάνετο, αυτήν μόνον, δεν θα μπορούσαμεν να την επανακτήσωμεν».
«Ολόκληρος ο κόσμος σας παρακολουθεί εις την λαμπράν μάχην την οποίαν δίδετε» - διεμήνυεν ο Τσώρτσιλ την 22αν Μαΐου 1941 προς τον στρατηγό Φράυμπεργκ, αρχηγό των ελληνοβρετανικών δυνάμεων, οι οποίες είχαν αναλάβει την υπεράσπιση της Κρήτης.
Μέρος της ένδοξης αυτής ιστορίας της νεότερης Ελλάδος, είναι και αυτοί οι 18 συγχωριανοί μας, την θυσία των οποίων θυμόμαστε και τιμούμε σήμερα.
Σιγά σιγά τα δάκρυα στέρεψαν, τα χείλη δειλά ξανάνοιξαν, το χαμόγελο και ο θόρυβος από τα παιχνίδια των παιδιών κατάκλυσαν τις γειτονιές των χαροκαμένων χωριανών και συγγενών των σκοτωμένων.
Τα χρόνια πέρασαν, η ζωή ξεχείλισε ορμή και δημιουργία, το πέπλο το ματωβαμένο της ελευθερίας, μας σκέπασε στοργικά.
Και εμείς εδώ σήμερα, στα άγια αυτά χώματα, δίνουμε ο καθένας μας μέσα μας, τον όρκο των προγόνων μας, πως δεν πήγε στράφι η θυσία τους, η πατρίδα μας θα μείνει αδούλωτη, πως πάλι θα αντιτάξουμε την τιμή και την παλληκαριά μας στον πάνοπλο εχθρό που καραδοκεί να μας υποτάξει με όπλα ύπουλα, πρωτόγνωρα και πονηρά.
Φτάνει μόνο να τους θυμόμαστε, να τους τιμούμε και να αγαπάμε και να θυσιαζόμαστε για την πατρίδα μας, όπως αυτοί».
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άδελε - Αγ. Παρασκευής αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει τις ευχαριστίες του και την ευγνωμοσύνη του, για την πολύτιμη βοήθειά τους στην οργάνωση και επιτυχία του Σαρακίνειου Δρόμου Θυσίας: Τον Διοικητή της Τροχαίας Ρεθύμνου κ. Ελευθέριο Σταγάκη, τους Σαμαρείτες του Ερυθρού Σταυρού, τον γιατρό Εμμανουήλ Τζαγκαράκη, την Αντωνία Κοκκινάκη - Χαρκιανάκη, τον Νίκο Κουλουμπαρίτση, την Μαρία Τσιχλάκη, τον Γιώργο Βυζιργιανάκη και την Κατερίνα Δημητρακάκη.
Πολιτιστικός Σύλλογος Άδελε - Αγ. Παρασκευής
